Zoekresultaten
Giftige bomen, struiken en planten
In de nabijheid van paarden is het van belang dat er zich geen giftige bomen, struiken of planten bevinden. Dit geldt voor het weiland waarin ze grazen, maar zeker ook voor de directe omgeving van ruiter-en menpaden.
Paarden kunnen gemakkelijk een hap nemen met vreselijke gevolgen.
Hierbij een overzicht waarop de gevaarlijkste bomen, struiken, planten en vruchten staan aangegeven;
Taxus/ Venijnboom
De Taxus is een veelvoorkomende plant waarvan zelfs een hapje de dood als gevolg kan hebben.
Onrijpe eikels
Overal in Nederland en Belgie voorkomend.
Bereklauw
Veel voorkomend in bermen.
Witte acacia, Valse accacia
![]()
Acacia ook wel Robinia genoemd.
Nachtschade
Breekt de rode bloedcellen af en leidt tot darmiritatie. Hart en ademhalingstelsel worden aangetast wat leidt tot algehele verlamming.
Monnikskap
Giftige bladeren en bloemen
Paardenstaarten
Bij het eten hiervan krijgen paarden hersenletsel waardoor afwijkend gedrag.
Basterdlaver
Basterd ofwel bastaardklaver is giftig voor paarden maar blijft ook giftig in hooi.
Adelaarsvaren
Veelvoorkomend in de natuur.
Smeerwortel
Matig giftig. Langdurig eten leidt tot leverschade
Azalea-/ Rhododendron
De Azalea behoort tot de familie van de Rhodondendron en zijn beiden giftig voor paarden.
Wonderboom![]()
Zaden van de wonderboom zijn zeer giftig.
Goudenregen![]()
Veel voorkomende boom met hangende trossen met gele bloemen.
Oleander
Een veel voorkomende struik in siertuinen.
Jakobskruiskruid
Een veelvoorkomende giftige stuik in weilanden.
Zeer giftig als het in het hooi komt, omdat paarden het dan niet meer herkennen als giftige plant.Meer informatie is in deze vraagbaak te vinden onder zoekterm: Jacobskruiskruid
Nieskruidsoorten
Veelal stinkende struiken, waarvan vooral de zaden erg giftig zijn.
Kerstroos
Kleine struik die in siertuinen voorkomt. Behoorlijk giftig.
Koolzaad
Voornamelijk de zaden bevatten giftige stoffen.Deze werken irriterend op de huid, maagdarmkanaal, lever en nieren.
Peperboompjes-familie
Een grote plantenfamilie waarvan de bladeren en zaden giftig zijn
Wolfskers
Zeer giftige zaden.
Lelietje van Dalen
![]()
Veel voorkomend in siertuinen.
Vingerhoedskruid
Veel voorkomend in natuurgebieden en langs weilanden. Erg giftig voor paarden.
Waterscheerling
Herfsttijloos
Giftige plant die normaal niet gegeten wordt, maar in het hooi dodelijk kan zijn zoals het Jacobskruiskruid.
Palmboompje/ Buxus
Veel voorkomend in siertuinen.
Laurierkers (Prunus laurocerasus)
De bladeren en bessen zijn giftig voor mensen, herkauwers, varkens, schapen, geiten, paarden en honden .
De groenblijvende laurierkers bevat een cyaanhoudende glycoside. Met name snoeiafval van de plant is zeer gevaarlijk omdat hierin de glycoside reeds is omgezet in blauwzuur.
Bij opname via de mond wordt uit deze glycoside blauwzuur gevormd. Blauwzuur wordt vrij snel opgenomen in het bloed en via de lever onschadelijk gemaakt. Bij een lage concentratie is blauwzuur licht irriterend voor de bovenste luchtwegen en slijmvliezen.
Bij hogere hoeveelheden krijgt de lever te grotere hoeveelheden giftige stof te verwerken dan het aan kan. Dan kunnen vergiftigingsverschijnselen optreden in de vorm van irritatie van de slijmvliezen, duizeligheid, hoofdpijn, speekselen, stuipen, versnelde ademhaling, verwijde pupillen en bewusteloosheid, coma met mogelijk de dood tot gevolg.
Opname van +/- 500 gram snoeiafval is voor paarden giftig.
Esdoorn
Sinds 2014 is er meer bekend over de giftigheid van de veel voorkomende esdoorn. Hypoglycine A is een stof die atypische myopathie bij paarden veroorzaakt. Dit is een levensbedrijgende spieraandoening. De stof komt voor in bladen, zaden en kiemen. Het gehalte hypoglycine A in kiemen en één tot 4 jarige bomen is extra hoog.
In de herfst maar ook in de winter en het voorjaar kunnen bladeren, zaden en zaailingen acute vergiftiging veroorzaken. Doordat de zaden zich bij harde wind of storm over vele honderden meters kunnen verspreiden is het toch opletten als er geenesdoorns in de directe omgeving staan.
Er komen in Nederland 3 soorten esdoorn voor, waarvan de Gewone esdoorn met zekerheid de stof hypoglicine A bevat. Van de Noorse esdoorn en Spaanse Aak kan men dat nog niet met zekerheid stellen.![]()
Het merenddeel (70%) van de vergiftigde paarden sterft binnen drie dagen. Paarden die overleven kunnen er hartritmestoornissen aan overhouden.Meer informatie is in de vraagbaak te vinden onder zoekterm: esdoorn.
Wees uiterst allert op de veroorzaker van A-typische myopathie bij paarden
Pas enkele jaren geleden werd het verband gelegd tussen A-typische myopathie bij paarden en de Esdoorn. De raadselachtige sterfte van paarden die vaak zomaar dood in de weide werden aangetroffen, bleek het gevolg van esdoornvergiftiging. Nog steeds is dit gegeven bij veel paardenliefhebbers onbekend.
Ook dit jaar zullen er helaas weer vele honderden paarden sterven door gebrek aan kennis over de Esdoorn.
De oorzaak van atypische myopathie is de stof hypoglycine A, die soms wel en soms niet in de esdoorns aanwezig is. De oorzaak hiervan is niet bekend.
Uit onderzoek van de Universiteit van Utrecht blijkt dat het percentage hypoglycine A per boom verschillend kan zijn. Zelfs kan per boom het ene deel de gifstof bevatten en een ander deel niet.
Vooralsnog gaat men ervan uit dat de Gewone Esdoorn (Acer pseudoplatanus) welke in Nederland algemeen voorkomt en de Vederesdoorn (Acer Negundo) de soorten zijn die de stof hypoglycine A bevat.
Bij de Noorse Esdoorn en de Veldesdoorn of Spaanse Aak komt deze stof niet of in zeer geringe hoeveelheden voor.
Video over Atypische myopathie (esdoornvergiftiging).
Myopathie Atypique: beter voorkomen dan genezen door Tom Mariën en Simona Cerri, interniste bij Equitom. Wees voorzichtig!
Onvoorspelbaar
Uit minstens één recent praktijkgeval (april 2019) is gebleken dat paarden tientallen jaren zonder enig probleem in een wei met een Gewone Esdoorn konden leven, om dan ineens een dodelijke AM-vergiftiging op te lopen.
De vraag is of deze boom of haar zaden in het verleden al hypoglycine A bevatte en door welke oorzaken deze plots kon veranderen tot een dodelijke boom.
Mogenlijk zijn er naast hypoglycine A nog meer factoren welke een rol spelen bij het ontstaan van Atypische myopathie.
Zaden, zaailingen, jaarlingen en bladeren zijn allen giftig
In de herfst en winter zorgen de gevallen bladeren en zaden voor gevallen van atypische myopathie bij paarden.
In het voorjaar zorgen de jonge kiemenplantjes, maar ook jaarlingen en 2 jarige boompjes voor deze overwegend dodelijke aandoening.
In tegenstelling tot veel giftige planten die vaak vies smaken, vinden paarden alles aan de Esdoorn juist lekker zoet. Het zoete ingedikte sap kennen we immers als Ahornsiroop/Maplesirup als lekkernij.
Ook in gedroogde vorm giftif
Jonge scheuten van zaailingen en ook jaarlingen behouden hun gif ook in gedroogde toestand.
Hooi dat gewonnen is uit grasland in de nabijheid van esdoorns kan jonge esdoornscheuten bevatten.
Verspreiding
De zaden van de Esdoorn kunnen door hun helicopterachtige vleugels grote afstanden overbruggen. Tijdens een herfststorm zullen de duizenden zaden losgerukt worden van de boom en over grote afstand verspreid worden. Dus ook wanneer er in de directe omgeving van uw wei geen esdoorns staan kunnen er toch veel zaden in terrechtkomen.
Bestrijding van Esdoorn
Onkruidbestrijdingsmiddelen
Onkruidverdelgers zijn niet krachtig genoeg om de kiemkracht van deze zaden te stoppen, nog om zaailingen te doden. Ook niet bij hogere concentratie en evenmin wanneer het uitgevoerd wordt door een proffecioneel bedrijf.
Overgrote deel van de zaailingen verschrompelen bovengronds voor een deel, maar herstellen ondergronds en komen terug op. Daarbij komt dat de zaden niet allemaal gelijktijdig ontkiemen en er dus meermalen gespoten zou moeten worden. Tevens behouden de zaailingen die wel afsterven hun gifstoffen en blijven dus net zo gevaarlijk voor uw paard.
Gezien het minimale resultaat is gebruik van onkruidverdelgers derhalve af te raden..
Maaien
Helpt niet als besrijding omdat er heel kort zou moeten worden gemaaid. Ook dient het maaisel opgevangen en afgevoerd te worden, want ook gemaaid behouden zaailingen hun gifstoffen. Ook bij maaien geldt dat de zaden niet allemaal gelijktijdig ontkiemen en er dus meermalen gemaaid en het maaisel opgevangen moeten worden.
Handmatig verwijderen
Het beste resultaat bereikt men door in de herft en winter de weides te controleren op zaden en deze handmatig te rapen. Probeer in ieder geval te voorkom dat de zaden in de grond geharkt of getrapt worden, want die kunnen in het voor voor grote problemen zorgen.
In het voorjaar dient de wei dagelijks gecontroleerd te worden op jonge kiemplantjes. Deze zaailingen kunnen zoals als gezegd uiters giftig zijn.
Herkennen van de Esdoorn
Controleer uw paardenweides met regelmaat!
Doe dit in het voorjaar met grote regelmaat, ook wanneer er geen Esdoorns in de directe omgeving staan. Het zaad kan in de herfst en winter bij harde wind namelijk over vele honderden meters zelfs kilometers verspreid worden. Zo kunnen er duizenden zaden in uw weiland terecht komen.
Verwijder in de herft zaad en bladeren en in het voorjaar de kiemen uit de wei. Deze zijn uiterst gevaarlijk.
Onderwerp uw pauzeplek of overnachtingsweide tijdens trektochten altijd aan een grondige inspectie:
Even op een mooie grazig plek uitrusten tijdens je bosrit lijkt heerlijk, maar het is zaak dat je ook hier eerst goed inspecteerd of er geen Esdoorns in het gras verscholen zitten.![]()
Onderstaande foto’s tonen de ontwikkelingsfases van een Esdoorn van zaad tot 2 jarige boom.
Fase 1 : esdoornzaad / helicopterzaad
Fase 2 : ontkiemend zaad / zaailingen
![]()
![]()
Fase 3 : ontwikkeling kiembladenFase 4 : volledig ontwikkelde kiembladen
Fase 5 : Esdoornzaailing vormt eerste echte bladeren
De kleur van jonge Esdoornbladeren kan sterk wisselen en varieren van rood tot lichtgroen.
Fase 6 : eenjarige esdoorn (stengel is reeds verhout)![]()
Fase 7 : tweejarige esdoorn
In de herfst is gevaar voor Esdoorn ergiftiging de wei erg groot door afvallend blad en zaden.
Tijdens herfststormen kan het zaad van vele honderden meters ver komen aanwaaien:
Een kwartiertje was nodig om deze dodelijke hoeveelheid zaden in de paardenweide te verzamelen.
Voorkom esdoornvergiftiging dit voorjaar! Controleer je paardenweides.
Lees meer >
Eindhovense Manege sluit 1 juli 2025 definitief de deuren
Lees meer >
Herken de dodelijke Esdoorn van zaadje tot boom. Voorkom A-typische myopathie
Lees meer >