R&M 27 augustus 2025

Wolvenwerende omheiningen ?

Een wolvenroedel in Belgisch Limburg verscheurt op korte tijd 9 pony's. Het is dringend tijd voor maatregelen schrijft Paardenpunt.Vlaanderen in haar nieuwsbrief.
Met elke verscheurde pony komt er een deuk in het maatschappelijk draagvlak voor wolven. Sinds 2021 zijn er al meer dan 30 pony’s op een verschrikkelijke wijze gedood door wolven maar nu zijn er dat in minder dan een maand tijd 9.
 
Sinds de terugkeer van de wolf in 2018 heeft PaardenPunt Vlaanderen herhaaldelijk paardenhouders opgeroepen om wolfwerende afsluitingen te plaatsen en herhalen hierbij die oproep nogmaals.
 
PaardenPunt Vlaanderen vraagt al lang - maar tot nog toe tevergeefs – om toe te laten schuilhokken dicht te maken. Volgens de huidige regelgeving moet een schuilhok één volledige zijde open hebben. Daarvan afstappen is een maatregel die de overheid niets zou kosten maar wel effect zou hebben.
 
De Vlaamse overheid heeft intussen ruim 2,8 miljoen euro uitgegeven aan wolven: subsidies voor wolfwerende omheiningen, schadevergoedingen en kosten voor monitoring.
 
Feit is dat de door wolven verscheurde schapen en pony’s hoofdzakelijk in niet wolfwerend afgesloten weides stonden. Bij één van de recent verscheurde pony’s was de afsluiting wel wolfwerend gemaakt, doch – verkeerdelijk - langs de binnenzijde van de weide en dit met 6 stroomdraden met 7000V.
Dat weerhield de wolven er niet alleen van zelf uit die weide te raken, maar ook de verscheurde pony door die draden heen uit de weide te slepen.
 
Er leven wereldwijd naar schatting 200.000 tot 250.000 wolven, waarbij de Europese populatie een significante groei doormaakt. In 2025 wordt die Europese populatie geschat op  minstens 21.500 exemplaren. 
Wolven vormen daarmee een uitgesproken niet-bedreigde diersoort. Alle lidstaten moeten bijdragen aan de instandhouding van de wolf.
De referentiewaarde voor de verschillende lidstaten dient proportioneel te zijn aan de ecologische draagkracht. Die is in Vlaanderen zeer laag.
Niet voor niets wordt Vlaanderen het wolvenkerkhof van Europa genoemd. Vorig jaar waren er nog maar drie wolven over in Vlaanderen.

Horen wolven thuis in het dicht bewoond Vlaams cultuurlandschap, met zijn drukke wegennet en intensieve landbouw? Is dat een geschikt biotoop voor wolven?

Feit is dat het merendeel van de in Vlaanderen geboren welpen op jonge leeftijd het leven lieten. Langs alle wegen en weides wolvenrasters plaatsen en nog wat ecoducten van elk 10 miljoen euro lijkt geen realistische en ook geen betaalbare optie.
 
De vraag stelt zich ook wat de ecologische meerwaarde is van de wolven in Vlaanderen en – als die er is - of dat opweegt tegen de financiële en maatschappelijke kost. Het relatief lage aantal wolven in Vlaanderen draagt weinig tot niets bij tot de instandhouding van de soort. De kosten voor die wolven zijn buitenproportioneel. Bovendien is er meer natuur in Vlaanderen dan alleen die enkele wolven. Wat we vaststellen is dat ondanks de aanwezigheid van wolven de everzwijnpopulatie verder groeit. Dat kan ook moeilijk als de wolven pony’s verkiezen als prooidier in plaats van te jagen op everzwijnen. Er is ook geen enkele indicatie dat wolven een positieve bijdrage zouden hebben op de gezondheid van andere populaties in Vlaanderen zoals reeën en broedvogels in bossen, weiden en akkers.
 
Intussen zijn er in het militair domein in Belgisch Limburg welpen geboren en de roedel heeft duidelijk de smaak in pony’s te pakken. In Nederland is de situatie nog erger en zijn er mensen, waaronder een zesjarig kind, door wolven gebeten. Het sprookjesbeeld van de angstige wolf die bang is voor mensen blijkt zeker niet voor alle wolven te kloppen. Wolven zijn zeer slimme dieren en ze passen zich aan, aan de nabijheid van mensen. Nu ze niet meer bejaagd worden en eten vinden bij mensen, zijn er die hun angst verliezen en gevaarlijk worden voor landbouw- en huisdieren en ook voor mensen.

Het huidige beschermde statuut van de wolf in Vlaanderen wordt dan ook in vraag gesteld. Nu er op Europees niveau is beslist om die bescherming te verlagen van 'streng beschermde diersoort' naar 'beschermde diersoort' kunnen de lidstaten de huidige maatregelen evalueren en nieuwe maatregelen overwegen.

Is het echt (nog) te verantwoorden om de levens van de ene diersoort zoveel belangrijker te achten dan het leven van andere diersoorten? Tot waar mag de tol van het beschermd statuut reiken?

Op een bepaald moment moet je vanuit het oogpunt van dierenwelzijn toch ook eens durven zeggen dat de prijs voor de bescherming van de ene soort te hoog is omdat al te veel andere dieren die prijs moeten betalen, met hun leven.

Leg je (klein-)kinderen maar eens uit dat hun lievelingspony levend verscheurd werd door wolven. Wat doet dat emotioneel en psychisch met de mensen, in het bijzonder kinderen, die deze dieren koesteren? Het is tijd dat hun welzijn niet langer ondergeschikt wordt gemaakt aan ideologieën die de realiteit van het platteland negeren, waar mensen genieten van de natuur en met deze natuur meeleven. Gaan mensenrechten niet voor op dierenrechten?

Wat is de meerwaarde van de wolf voor onze maatschappij?
Zowel in Vlaanderen als in Nederland wordt de roep dat dit moet stoppen steeds luider. PaardenPunt Vlaanderen vraagt al lang beleidsmatige oplossingen en een protocol voor probleemwolven met die oplossingen.
Dit sleept te lang aan. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Zelfverklaarde wolvenexperts zien geen probleem(-wolven). Veel paardenhouders zien die wel. Er zijn oplossingen. De paardensector vraagt daarom per direct maatregelen.

Bron: Paardenpunt Vlaanderen